200 bài thơ châm ngôn - Thái Bá Tân

THAY LỜI TỰA

Chẳng qua buồn, rỗi việc,

Viết mấy bài châm ngôn,

Đọc vui nhân dịp Tết -

Quả không dám dạy khôn.

Nhiều ý của người khác,

Toàn các bậc uyên thâm,

Chép lại, mong bạn đọc

Phần nào bớt lỗi lầm.

Bản thân tôi, nói thật,

Dẫu viết sách dạy đời,

Còn lâu mới hoàn hảo.

Đơn giản - tôi là người.

Châm ngôn, thơ mộc mạc,

Thậm chí chẳng là thơ -

Kinh nghiệm của đầu bạc,

Tích lũy tự bao giờ.

Quan trọng của châm ngôn

Là nhớ để áp dụng.

Đừng như bà cụ non,

Đọc để phán sai đúng.

Có người đọc và biết

Nghìn câu châm ngôn hay.

Biết mà không áp dụng,

Hỏi ích gì điều này?   

Sống, làm theo châm ngôn,

Chắc chúng ta thành thánh.

Nhưng thánh, thiếu chất người,

Vô tri và giá lạnh.

Người viết tập thơ này

Từng ngô nghê, lầm lạc.

Giờ cũng chẳng khá hơn,

Có điều theo kiểu khác.   

   

Phần Một:

1

Cây ngay thường chết đứng,

Dây leo chẳng hề gì.

Đó cũng là sự thật,   

Tin hay không thì tùy.

2

Ai cũng biết kim cương

Vì hiếm mà giá trị.

Nếu kim cương có nhiều

Ắt sẽ không còn quí.

3

Mọi cái ở trên đời

Đều có tính so sánh.

Nếu không có mặt trời,

Vàng sẽ không lấp lánh.   

4

Nhiều khi, kể cũng lạ,

Rằng đời cũng cần buồn.

Vì đời mà vui quá,

Đời sẽ thành rất buồn.   

5

Muốn xây nhà, trước hết

Phải làm móng, đổ nền.

Xưa nay ai có thể

Túm tóc mình kéo lên?

6

Không hề có khái niệm

Bất hạnh hoặc không may,

Chỉ có cách nhìn nhận

Tiêu cực về điều này.

7

Biết nơi mình đang đứng

Là quan trọng, dẫu sao

Cái thực sự quan trọng:

Biết mình đi hướng nào.

8

Ở đời, hỏi có gì

Hơn lòng thương, lẽ phải?

Mọi cái sẽ qua đi,

Chỉ tình người ở lại.

9

Bắt đầu từ việc dễ,

Phải từ từ, vừa vừa:

Ai, một tay, có thể

Nâng cả hai quả dưa?

10

Giúp thành công, xin có

Một bí quyết nho nhỏ:

Làm những việc bình thường

Bằng say mê phi thường.

11

Người lạc quan luôn thấy

Cơ hội trong khó khăn.

Người bi quan cằn nhằn

Khó khăn trong cơ hội.

12

Không phải ai cũng biết

Cái nghịch lý thế này:

Muốn giữ chặt hạnh phúc

Thì cần phải nới tay.

13

Theo qui luật vật lí:

Cho thì sẽ không còn.

Theo qui luật từ thiện:

Cho - mình sẽ nhiều hơn.

14

Chưa có cái ta mong,

Đừng buồn, đừng đau khổ.

Hãy biết vui, yên lòng

Với cái ta đang có.

15

Có thể ta không thắng,

Nhưng phải đấu đến cùng.

Có thể không thành công,

Nhưng phải luôn có gắng.

16

Lời nói và thời gian -

Phải suy đi, tính lại,

Vì cả hai cái này

Không thể nào lấy lại.

17

Gặp khó khăn, mất mát,

Bất cứ với điều gì,

Đừng tìm một lối thoát,

Mà tìm một hướng đi.

18   

Chúng ta có thể ghét

Những người mình đã yêu.

Không ta không thể yêu

Những người mình đã ghét.

19

Môt khi anh có thể

Không coi trọng chính mình,

Thì làm sao người khác

Không xem thường, không khinh?

20

Giá trị một món quà

Không ở lớn hay nhỏ,

Mà ở cách người ta

Nói và đưa tặng nó.

21

Tai họa thường bắt đầu

Bằng một cơn cuồng giận,

Và kết quả về sau

Là nỗi buồn hối hận.

22

Những gì mình sắp nói,

Phải suy nghĩ thật lâu.

Không thật cần, đừng nói

Những gì nghĩ trong đầu.

23

Suy cho cùng, ở đời,

Thành công lớn hơn cả

Là biết tự đứng lên

Sau mỗi lần vấp ngã.

24

Làm quen với một người

Thường nhanh và không khó,

Nhưng phải mất cả đời

Để quên đi người đó.

25

Nói câu “Anh yêu em!”

Chỉ vài giây, tuy vậy,

Ta phải mất cả đời

Để chứng mình điều ấy.

26

Con tiêu tiền bố mẹ

Coi như chuyện đương nhiên.

Hiếm khi thấy bố mẹ

Ngửa tay xin con tiền.

27

Con người phải buồn đau

Cô đơn và quẫn bách,

Vì thay cho xây cầu,

Họ xây tường ngăn cách.

28

Chúa Jesus từng dạy:

“Thiên đường ở trong ta.

Cũng trong ta - địa ngục”.

Vậy còn tìm đâu xa?

29

Chúng ta ai cũng chết

Chỉ duy nhất một lần,

Vì vậy phải cố gắng

Để chỉ chết một lần.

30

Cái để đo đời người

Là tư tưởng, hành động,

Chứ không phải là lời

Hay thời gian đã sống.

31

Cuộc đời là cuốn sách

Phải đọc chậm, dần dần,

Vừa đọc vừa suy ngẫm,

Vì chỉ đọc một lần.

32

Khi sống chỉ vì mình

Cốt được no, thoải mái,

Tức là ta thành thừa

Với những người còn lại.

33

Thảm họa của tuổi già

Không phải do ta già,

Mà vì không muốn trẻ,

Nên ta thành người già.

34

Đời thực sự đáng sống

Khi biết sống vì đời.

Người thực sự người tốt

Khi biết sống vì người.

35

Khi bạn muốn điều gì,

Thì đừng chờ điều ấy.

Hãy chủ động đi tìm -

Có tìm ắt có thấy.

36

Nụ cười mang hạnh phúc

Cho những người xung quanh.

Nụ cười mang hạnh phúc

Chủ yếu cho chính anh.

37

Thú vui và công việc,

Ai cũng có - Và người

Biết kết hợp thành một,

Mới hạnh phúc suốt đời.

38

Ta không biết có gì

Trước khi đánh mất nó,

Cũng không biết cần gì

Cho đến khi ta có.

39

Thời nào và ở đâu

Người già cũng cau có,

Chê các thế hệ sau

Không giỏi, tốt như họ.

40

Trái đất mà hình vuông,

Đường không nghiêng, chắc chắn.

Nhưng rất tiếc, nó tròn,

Nên phải đi cẩn thận.

41

Keo kiệt là không tốt.

Điều ấy đúng, khỏi bàn,

Ngoại trừ một trường hợp,

Là keo kiệt thời gian.

42

Ai không muốn mất bạn,

Xin hãy nhớ điều này:

Cứ cho, nếu có thể,

Hỏi vay, không cho vay.

43

Mọi việc không vô cớ,

Vậy đừng quên điều này:

Trong cái may có rủi,

Trong cái rủi có may.

44   

Càng sống, càng thấy đúng

Một chân lý hiển nhiên:

Cái gì cũng mua được,

Không ít thì nhiều tiền.

45

Điều này luôn vẫn đúng,

Mọi thời và mọi nơi:

Thời gian là thầy thuốc

Vĩ đại nhất trên đời.

46

Kiếm được tiền là khó,

Tiêu tiền khó hơn nhiều.

Muốn đánh giá ai đó,

Hãy nhìn cách chi tiêu.

47

Lo việc nghĩa - quân tử.

Lo việc lợi - tiểu nhân.

Quân tử càng quân tử,

Biết kiếm tiền khi cần.

48

Việc đã quyết là làm,

Đem hết sức mà làm.

Nhất định không trì hoãn,

Mà làm phải ra làm.

49

Con người, về bản chất

Là tham và vô ơn.

Nhờ học hỏi, từng trải,

Chuyện ấy mới đỡ hơn.

50

Hành vi của con người -

Ai dùng người nên nhớ -

Chi phối bởi hai điều:

Lòng tham và nỗi sợ.

51

Đời người không quá ngắn

Để nở một nụ cười.

Nhưng cũng không dài quá

Để suốt ngày ăn chơi.

52

Để sống vui, hạnh phúc,

Có tiền là rất cần.

Nhưng chỉ dừng ở đó,

Hạnh phúc mới một phần.

53

Hèn, đương nhiên là xấu,

Nhưng đôi khi cũng cần:

Nhẫn nhục lo việc lớn -

Gọi là hèn đại nhân.

54

Đường khó khăn không phải

Do cách núi, ngăn sông.

Khó ở chỗ ta ngại

Vượt núi và vượt sông.

55

Thú vị khi làm người

Còn nhiều cái chưa biết.

Động lực sống ở đời

Lại chính là cái chết.

56

Không ai được phép chọn

Bố mẹ và nơi sinh.

Bố mẹ càng nghèo khổ,

Càng yêu bố mẹ mình.

57

Không có chuyện mất nước.

Nước không mất bao giờ.

Chỉ mất quyền lãnh đạo

Của mấy thằng đầu cơ.

58

Mỗi nước, mỗi dân tộc

Có số phận như người.

Nước mà lãnh đạo xấu,

Người dân khổ suốt đời.

59

Chuyện quan tham, dân gian

Ở nước nào cũng có.

Lỗi không ở dân, quan,

Mà ở tại chế độ.

60

Chỉ người ít hiểu biết

Ai nói gì cũng tin.

Muốn có được chính kiến,

Phải luôn đọc, nghe, nhìn.

61.

Cứ lắng nghe người ta

Nói việc này, việc nọ.

Chỉ tin khi kiểm tra

Nói và làm của họ.

62

Không có gì dại hơn

Bằng biến người thành thánh,

Thành hình nộm cô đơn,

Buồn cười và bất hạnh.

63

Nước mà nhiều khẩu hiệu,

Tức là chẳng có gì.

Nước mà thờ lãnh tụ,

Tức là nước vứt đi.

64

Chưa từng nghe bao giờ

Rằng có nước, đại khái,

Dân tộc không anh hùng,

Quốc gia không vĩ đại.

65

Chưa có lãnh đạo nào

Tự nói mình không tốt,

Riêng việc tự khoe khoang

Chứng tỏ mình ngu dốt.

66

Mọi cái có giới hạn,

Chỉ duy nhất ở đời

Một cái không giới hạn -

Sự đểu cáng của người.

67

Khó có thể yêu nước

Khi không yêu quê nhà.

Làm sao yêu người khác,

Khi không yêu mẹ cha?

68

Có một điều thật lạ:

Thời gian vẫn trôi qua

Cả khi ta vội vã

Hay nằm lười ở nhà.

69

Dễ thấy vết bẩn nhỏ

Trên tấm kính trong phòng,

Thế mà nhiều khi khó

Thấy nó lớn và trong.

70

Nếu dân của một nước

Tất cả đều anh hùng,

Thì dân của nước ấy

Tất cả đều điên khùng.

71

Có thể không ai biết

Việc mình làm không hay,

Nhưng trời biết, mình biết -

Quan trọng ở chỗ này.

72

Ở một nước người tốt

Mà phải sợ kẻ gian,

Thì đạo đức nước ấy

Đang thối mục, suy tàn.

73

Sách tinh lọc kiến thức

Của bao đời xưa nay,

Do vậy học ở sách

Còn hơn học ở thầy.

74

Sao thế nhỉ, ở đời

Làm người tốt đã khó,

Lại còn bị chê cười

Và thường là đói khổ?

75

Bao giờ và thời nào

Người tốt cũng thua thiệt.

Người xấu được đề cao,

Lại giàu, ăn không hết.

76

Sống thật, dễ bị lừa,

Nhưng vẫn nên sống thật.

Ngay cả khi bị lừa,

Niềm tin đừng để mất.

77

Một người chết - Chắc gì

Anh ta từng đã sống.

Thực sự sống là khi

Con người yêu lao động.

78

Không ai tin đã khổ.

Khổ hơn - không tin ai.

Thiếu niềm tin, cuộc sống

Chỉ là sự kéo dài.

79

Chúng ta ngại thừa nhận

Một thực tế hiển nhiên,

Rằng người bạn tốt nhất

Cuối cùng, vẫn là tiền.

80

Anh kêu đời tráo trở.

Thì thế mới là đời.

Nếu mọi cái tốt đẹp,

Anh khó mà thành người.

81

Không chỉ là gánh nặng

Đè lên vai, tuổi già

Còn là kho kiến thức

Của mỗi một chúng ta.

82

Đối với người trẻ tuổi,

Các sai lầm trong đời

Thậm chí còn cần thiết,

Nếu không, khó thành người.

83

Ta vui hay ta khổ,

Đời vẫn cứ trôi qua

Theo cách riêng của nó,

Mà không thèm hỏi ta.

84

Nếu tất cả đều giàu,

Thì coi như nghèo hết.

Nếu tất cả giống nhau,

Xã hội coi như chết.

85

Cái hay của thiếu tiền

Là ta muốn có tiền.

Nó bắt ta làm việc

Cho đến khi thiếu tiền.

86

Như chờ sinh, bà mẹ

Muốn sinh con đúng ngày.

Cái gì đến sẽ đến,

Vội, chắc gì đã hay.

87

Có thể luật nhân quả

Chỉ là cái răn đời,

Nhưng nhờ luật nhân quả,

Người tốt hơn với người.

88

Không tin vào thần phật,

Khó tin vào chính mình.

Không tin vào trời đất

Là xúc phạm thần linh.

89

Khi đi về phía trước,

Phía mặt trời long lanh,

Tức là ta để lại

Bóng tối sau lưng mình.

90

Nếu có nghe ai nói

Một cộng một là ba,

Thì cũng đừng cãi vội.

Đó là chuyện người ta.

91

Đúng sai chỉ tương đối.

Nhiều cái đúng mà sai.

Khó phân biệt ranh giới

Giữa điên và thiên tài.

92

Chọn bạn nên cẩn thận,

Bỏ cũng thế, mà rồi

Xin có một lời nhắn:

Trẻ, bạn bè ít thôi!

93

Thật may: Ta không giàu.

May nữa: Ta phải chết.

May còn có buồn đau...

Vì sao? Ngẫm thì biết.

94

Đời vừa như con đĩ,

Vừa cô gái đáng yêu.

Anh muốn gì cũng được,

Cái gì nó cũng chiều.

95

Suy cho cùng, sống xấu

Cũng chẳng lợi hơn gì.

Cứ bắt chước Lão Tử,

Sống lành, sống vô vi.

96

Tu thân rồi tề gia,

Trị quốc, bình thiên hạ.

Nếu làm ngược, chúng ta

Tất sẽ gặp tai họa.

97

Câu “Khinh tiền, trọng nghĩa”

Rất chí lý, tuy nhiên,

Chí lý hơn nên nói:

“Trọng nghĩa, trọng cả tiền.”

98

Người ta nghiện, quả thế,

Chỉ toàn thứ đắng cay.

Ngẫm mà xem, có lẽ

Không ngẫu nhiên điều này.

99

Giàu cũng chẳng làm gì.

Danh cũng chẳng làm gì.

Vậy sống để làm gì?

Thực ra, chẳng làm gì.   

100

Ai cũng sống vì mình,

Mà nên sống vì mình,

Rồi mới vì người khác,

Tức là cũng vì mình.

       

Phần Hai:    

1

Có thể không có trời,

Nhưng ta sống ở đời,

Để yên tâm, chắc chắn,

Ta nên tin có trời.

2

Bí quyết để có tiền

Là không chỉ kiếm tiền,

Mà còn biết tiêu tiền

Và luôn để dành tiền.

3

Không người nào có thể

Biết mọi cái trên đời.

Người cái gì cũng tốt

Thì chẳng còn là người.   

4

Thật lạ, đời cũng cần

Thằng ngu, cô gái xấu.

Đời sẽ buồn một khi

Toàn thiên tài, hoa hậu.

5

Về già, con mới biết

Một chân lý hiển nhiên:

Bố mẹ nhận bão tố

Cho con cháu bình yên.

6

Trong các tội ở đời,

Lớn nhất - tội bất hiếu.

Tiếc, chỉ khi có con,

Điều này ta mới hiểu.

7

Nghèo không phải tội lỗi,

Nếu có thể, đừng nghèo.

Nhưng giàu mà phạm tội,

Nếu có thể, cứ nghèo.

8

Ai chưa từng bị đói,

Sẽ không biết mình no.

Người theo Ấn Độ giáo

Không nói: “Ngu như bò!”

9

Có thể với mọi người

Bạn là hạt cát nhỏ.

Có thể với ai đó

Bạn là cả cuộc đời.

10

Người ta có thể quên

Lời bạn nói sai trái,

Nhưng không bao giờ quên

Ấn tượng bạn để lại.

11

Một khi đã quyết định,

Thì phải bắt đầu ngay.

Không tìm cớ trì hoãn.

Bây giờ, ngay lúc này!

12

Không phải chuyện nhân quả,

Nhưng sự thật: Vốn thường,

Ai yêu thương nhiều quá,

Sẽ chết vì yêu thương.

13

Cuộc sống chỉ đáng sống

Khi biết sống vì đời.

Nghe có vẻ trống rỗng,

Nhưng đúng đến lặng người.

14

Không tin vào chính mình,

Rồi băn khoăn, lần lữa,

Tức là chưa bắt đầu,

Đã thất bại một nửa.

15

Anh có thể là người

Công tâm, can đảm nhất,

Cũng đừng trách những người

Không dám nói sự thật.

16

Đúng, tuy nghe nhàm chán:

Ta cho đời cái gì

Sẽ nhận lại cái ấy.

Lại tin không thì tùy.   

17

Thường vẫn thế, ta buồn,

Khi mất mát, dù nhỏ.

Thế mà ta ít vui

Với cái ta đang có.

18

Saadi, ai cũng biết,

Đã chia ba cuộc đời

Để đọc, đi, và viết.

Phần còn lại - nghỉ ngơi.

19

Không có gì vô duyên

Bằng ăn tục, nói láo.

Không có gì hướng thiền

Bằng lao động sáng tạo.

20

Trời - lúc nắng, lúc mưa.

Người - lúc vui, lúc khổ.

Đừng quá thiếu, quá thừa.

Đừng quá lớn, quá nhỏ.

21

Khi ta sống hết mình,

Nghĩa là ta quên mình.

Tưởng không sống cho mình,

Nhưng lại sống cho mình.

22

Quân tử và tiểu nhân

Có một điều khác biệt:

Tiểu nhân lo miếng ăn,

Quân tử lo hiểu biết.

23

Bạn là một thế giới

Duy nhất, không giống ai,

Nhiều tầng như vũ trụ,

Bí ẩn như con bài.

24

Thực tài luôn là người

Cứ lặng lẽ làm việc.

Bất tài luôn là người

Cứ nằm dài than tiếc.

25

Sách - sản phẩm vĩ đại

Và quí nhất ở đời.

Không có sách, nhân loại

Không bao giờ thành người.

26

A friend in need

Is a friend in deed.

Bạn là để giúp nhau,

Chứ không phải giải sầu.

27

Bạn tốt chính là người

Thăm ta khi đau ốm

Hay khi ta ngồi tù.

Ngoài ra là bạn rổm.

28

Ở độ tuổi hai mươi

Mà bạn chỉ thích lười,

Thì hãy đem tuổi ấy

Bán đi, kiếm chút lời.

29

Đừng nói câu “Rất tiếc”

Với người mình đang yêu,

Giống như khi làm việc

Không kêu khó khăn nhiều.

30

Đàn ông không có vợ

Héo khô về tâm hồn.

Đàn bà không đẻ con

Héo khô về thể xác.   

31   

Napôlêông nói

Ông ta luôn thành công

Vì đã không do dự.

Bạn có làm thế không?

32

Không có gì biến mất,

Không có gì ngẫu nhiên.

Trăng lặn, trăng lại mọc,

Hết tiền, lại có tiền.

33

Việc gì cũng quan trọng -

Cày ruộng hay viết văn.   

Miễn là làm thật tốt,

Miễn là phải chuyên cần.

34

Khi mới sinh, bạn khóc

Còn mọi người thì cười.

Mong bạn vui, lìa đời

Để lại nhiều tiếng khóc.

35

Ý nghĩa của cuộc sống

Luôn nằm trong lao động.

Còn nghỉ ngơi, vô lo

Chỉ khi ta xuống mồ.

36

Người có chí tiến thân,

Số phận sẽ dìu dắt.

Người ngồi ì, bất cần,

Số phận sẽ xếp đặt.   

37

Nói thì lại nhàm chán:

Ta không thể thanh thản

Sống với quá khứ buồn.

Vậy vứt đi, vứt luôn!

38

Con người vốn bảo thủ.

Việc của mình, cứ khuyên.

Nghe hay không tùy họ,

Đừng áp đặt, thêm phiền.

39

Không ai sướng cả đời.

Không ai khổ cả đời.

Vậy vấn đề ở chỗ

Tùy cơ và tùy thời.

40

Con đường đến thành đạt,

Vừa ngắn, vừa an toàn,

Là học vấn, hơn thế,

Sống lại được thanh nhàn.

41   

Đừng so người với ta,

Đừng so ta với người,

Vì được sinh ra đời,

Ai cũng là đặc biệt.

42

Ta viện đủ lý do,

Cùng một việc, một lúc

Để làm hoặc không làm,

Mà nghe đều thuyết phục.

43

Thôi ước mơ, hy vọng,

Nghĩa là ta ngừng sống.

Con người có thể bay,

Tiếc ta quên điều này.   

44

Đừng hối tiếc, than khóc

Những việc buồn đã qua,

Hãy vui mừng: Phía trước

Tương lai đang chờ ta.

   

45

Shakespeare nói chí lý

Yêu thì yêu mọi người.

Tin thì tin vài người.

Ghét -  không ghét ai cả.

46

Hãy chọn một mục đích,

Cố đeo đuổi, không rời,

Vì nó rất có thể

Là mục đích cả đời.

   

47   

Sống không có mục đích,

Sẽ không có đam mê.

Cần có nơi nào đó

Để đi và để về.

48

Con người được sinh ra

Không phải để biến mất,

Mà để dấu chân mình

Trong lòng người, trên đất.

49

Bạn rất cần tự do

Để sáng tạo, hơn thế,

Để làm điều thiện tâm

Ở những nơi có thể.

50       

Đừng làm phiền người khác,

Khi có thể tự làm.

Khi phần mình đã có,

Phần của người, đừng tham.

51

Khi bắt đầu công việc,

Phải luôn luôn lạc quan.

Còn nếu muốn bi quan,

Hãy chờ khi xong việc.

52

Dù chuyện gì xẩy ra,

Cũng tĩnh tâm để hiểu

Rằng cuộc sống chúng ta

Quả là điều kỳ diệu.

53

Lincohn đúng khi nói:

Ta thất bại ra sao

Không quan trọng bằng việc

Chấp nhận nó thế nào.

54

Đừng đổ lỗi số phận

Thất bại hoặc ưu phiền,

Phải thẳng thắn nhìn nhận

Một phần mình gây nên.

55

Tốt là khi lặng lẽ

Làm việc tốt cho đời.

Xấu là khi lặng lẽ

Lo bòn vét của đời.

56

Không biết thì cứ hỏi

Chẳng có gì đáng chê.

Ai không biết lắng nghe,

Không bao giờ biết nói.

57

Có thể bạn ngu dốt

Một chốc khi hỏi người.

Ai dốt, không dám hỏi,

Sẽ ngu dốt suốt đời.

58

Người khiêm tốn thực sự

Là người biết rõ mình,

Dám nói điều mình biết,

Dám nhận mình thông minh.

59

Bạn đã thử sức chưa,

Mà nói mình không thể?

Chưa bắt đầu, làm sao

Biết được khó hay dễ?

60

Đáng thương và ngu ngốc

Kẻ làm ác, mà rồi

Chẳng được tí lợi lộc,

Lại còn bị chê cười.

61       

Cái tốt nhất ta có

Chính là lòng trung thành.

Sự kính trọng, thanh danh...

Mọi cái đều từ đó.

62

Lý trí giúp ta tránh

Những việc không nên làm.

Trái tim thì ngược lại,

Mách những việc cần làm.

63

Kẻ lười biếng không biết

Nghịch lý này của đời:

Chỉ những ai làm việc

Mới thực sự nghỉ ngơi.

64

Muốn hay không cũng vậy:

Quay lưng với mặt trời,

Rốt cục ta chỉ thấy

Cái bóng mình mà thôi.

65

Nếu thực sự ta hiểu

Người khác như hiểu ta,

Thì lỗi lầm của họ

Ta dễ dàng bỏ qua.

66

Ta miễn phí tiêu dùng

Những tháng năm trước mặt.

Nhưng năm tháng đã qua

Có giá, và rất đắt.

67

Thực sự có nhiều người

Lời đi trước ý nghĩ.   

Nói, chẳng biết nói gì,

Đó là điều tối kỵ.

68

Phải lựa chọn quần áo

Hợp với tính cách mình.

Không được để quần áo,

Chi phối người thông minh.

69

Thường những người tuyệt vời

Uyên thâm và tuấn kiệt,

Dám thẳng thắn trả lời:

“Quả thật tôi không biết.”

70

Đọc mà không suy nghĩ

Chỉ lãng phí thì giờ.

Đọc mà không nhớ được

Do khi đọc hững hờ.

71

Không có sự nghiệp lớn,

Nếu mọi việc trơn tru.

Cuộc đời thường vẫn vậy,

Luôn có luật trừ bù.

72

Thất bại là bình thường,

Nhưng thất bại lớn nhất

Là không dám thử làm,

Và đó là sự thật.

73

Thấy điều gì chưa rõ,

Phải tìm hiểu đến nơi.

Thà suốt đêm không ngủ,

Hơn nghi ngờ suốt đời.

74

Con đường của thiên tài

Luôn gập ghềnh đá sỏi,

Con đường chưa có ai

Từng đi hay nghe nói.

75       

Muốn thực sự hơn người,

Ta phải nhìn lên trời,

Vì khi ta nhìn xuống,

Ta thấy ta hơn người.

76

Cây mọc được xanh tốt,

Lại còn cho quả ngọt

Là nhờ ở dưới cây

Xác chết tích lâu ngày.

77

Sao không buồn cho được,

Khi sự thật vẫn là:

Chưa kịp học cách sống,

Cái chết đã chờ ta.

78

Kinh nghiêm là cái lược

Mà thiên nhiên, buồn sao,

Ban cho ta khi tóc

Đã không còn sợi nào.

79

Thành La Mã được xây

Không phải trong một ngày,

Nhưng phá nó, có thể

Trời chỉ mất vài giây.

80

Người bác sĩ đích thực

Của tâm hồn chúng ta

Lại chính là triết học

Chứ không phải thơ ca.

81

Dựa vào tài người khác,

Ta có thể uyên bác.

Nhưng muốn thành thông minh,

Phải dựa vào chính mình.

82

Của cải có thể mua

Bằng lao động trí tuệ,

Nhưng tiền bạc không thể

Mua được trí tuệ nào.

83

Trí tuệ không dùng lâu,

Như trái cây khô thối.

Nhưng trí tuệ gặp nhau

Sẽ lóe lên sáng chói.

84

Thà ngu dốt còn hơn

Thông minh mà độc ác.

Đặc tính của người ngu:

Chỉ thấy lỗi người khác.

85

Ai không biết tưởng tượng,

Không có cánh để bay.

Có cánh mà không bay

Là phí óc tưởng tượng.

86

Con đường của vinh quang

Luôn tiến lên phía trước,

Vừa hẹp, lại khó đi,

Nên không thể lùi bước.       

87

Cuộc đời xưa và nay

Luôn khách quan, và nó

Không tốt, không xấu hơn

Như bản thân vốn có.

88

Người chỉ sống bằng tình,

Kết thúc là bi kịch.

Còn hài kịch là người

Sống chỉ bằng thông minh.

89

Người thực sự uyên bác,

Nói giản dị, chân thành.

Người tỏ ra uyên bác

Nói rối rắm, vòng quanh.

90

Quân tử chính là người

Không bỏ nghĩa vì lợi.

Tiểu nhân thì suốt đời

Đâu có tiền là tới.

91

Với những kẻ muốn chết,

Giúp cũng chẳng ích gì.

Gặp kẻ đang khát bạc,

Thì đừng khuyên, quên đi.

92

Tiểu nhân luôn hiếu danh,

Việc làm thường giả dối.

Quân tử hiểu chính danh,

Làm nhiều mà ít nói.

93

Khổng Tử dạy: Họa trời

May ra còn cứu được,

Nhưng nếu là họa người,

Thì coi như hết nước.

94

Học, học nữa, học mãi,

Sớm muộn cũng thành danh.

Cứ kiên gan, bền chí,

Chuyện gì làm cũng thành.

95

Có học, không có đức

Là người ác, đáng chê.

Có đức, không có học,

Ấy là người chân quê.

96

Quân tử sống ở đời,

Như Khổng Tử đã nói -

Trên - không dám oán trời,

Dưới - không nỡ trách người.   

97       

Nói nhiều thì nhiều lỗi,

Và sự thật vẫn là:

Người biết thường im lặng,

Kẻ dốt thích ba hoa.

98

Nếu đã làm việc nghĩa,

Thì không được suy bì.

Đã anh hùng, hảo hán,

Sao còn ngại gian nguy?

99

Người xưa dạy: Làm việc,

Phải làm trước mọi người.

Nếu quả tình phải nói,

Nên nói sau mọi người.

100

Vậy là tôi đã viết

Hai trăm bài châm ngôn.

Thích thì đọc cho biết.

Không, không dám dạy khôn.

Thái Bá Tân,

Vinh, Tết Con Rồng, 2012

Posted in: Văn hóa